Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια διαταραχή στο πεπτικό σύστημα κατά την οποία το έντερο δεν λειτουργεί σωστά χωρίς να υπάρχει οργανική βλάβη ή φλεγμονή.
Πρόκειται για μια χρόνια κατάσταση που προκαλεί ενοχλητικά συμπτώματα όπως κοιλιακό πόνο ή δυσφορία, που συχνά υποχωρούν μετά την αφόδευση. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει διάρροια, δυσκοιλιότητα ή εναλλαγή αυτών. Ακόμη, μπορεί να εμφανίζονται φούσκωμα και αέρια.
Παρότι δεν προκαλεί οργανικές βλάβες στο έντερο, το σύνδρομο μπορεί να επιδράσει έντονα στην καθημερινότητα, την κοινωνική ζωή και την ψυχική ευεξία του ατόμου.
Ποιοι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
Το ευερέθιστο έντερο είναι μια πολύ συχνή πάθηση. Υπολογίζεται ότι επηρεάζει περίπου το 10-15% του πληθυσμού, αν και πολλοί δεν λαμβάνουν επίσημη διάγνωση.
Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες, ιδιαίτερα σε ηλικίες 20–50 ετών, καθώς και σε άτομα με έντονο άγχος ή ιστορικό ψυχολογικών διαταραχών ή γενετική προδιάθεση.
Επίσης, είναι πολύ πιθανό να νοσήσουν και άτομα που ακολουθούν δυσλειτουργικές διατροφικές συνήθειες όπως υπερβολική κατανάλωση τροφών πλούσιων σε σάκχαρα και επεξεργασμένα λιπαρά.
Γιατί εμφανίζεται το ευερέθιστο έντερο
Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου είναι πολυπαραγοντική διαταραχή και δεν υπάρχει μία μοναδική αιτία για την εμφάνιση του.
Στην ουσία, πρόκειται για ένα συνδυασμό σωματικών και ψυχολογικών παραμέτρων που επηρεάζουν τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου.
Ένας από τους κύριους παράγοντες είναι η διαταραχή της κινητικότητας του. Οι συσπάσεις του εντέρου μπορεί να είναι πιο γρήγορες ή πιο αργές από το φυσιολογικό, προκαλώντας διάρροια ή δυσκοιλιότητα αντίστοιχα.
Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει η υπερευαισθησία του εντέρου, όπου το άτομο αισθάνεται πόνο ή δυσφορία από ερεθίσματα που φυσιολογικά δεν προκαλούν ενοχλήσεις.
Το άγχος και το συναισθηματικό στρες είναι αμφότεροι κρίσιμοι παράγοντες, καθώς το έντερο και ο εγκέφαλος επικοινωνούν στενά μέσω του λεγόμενου «άξονα εγκεφάλου-εντέρου».
Η σχέση της διατροφής με το ευερέθιστο έντερο
Η διατροφή αποτελεί κεντρικό πυλώνα διαχείρισης και εκδήλωσης των συμπτωμάτων του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου και δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη δίαιτα που να ενδείκνυται για όλους.
Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι τροφές πλούσιες σε λιπαρά, καφεΐνη, αλκοόλ, γαλακτοκομικά και τεχνητά γλυκαντικά προκαλούν ή εντείνουν τα συμπτώματα. Συχνότερα παρατηρούνται φούσκωμα, πόνος, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
Ιδιαίτερη σημασία έχει δοθεί στη δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs. Πρόκειται για τροφές που δεν απορροφώνται πλήρως στο λεπτό έντερο και μπορεί να προκαλέσουν ζυμώσεις και αέρια στο παχύ έντερο. Ο περιορισμός αυτών των ουσιών έχει δείξει σημαντική βελτίωση σε πολλούς ασθενείς με ευερέθιστο έντερο.
Επιπλέον, η τακτική κατανάλωση γευμάτων, η αποφυγή υπερφαγίας και η καλή ενυδάτωση συμβάλλουν στην ρύθμιση της εντερικής λειτουργίας.
Είναι σημαντικό η διατροφή για το ευερέθιστο έντερο να εξατομικεύεται ανάλογα με την ανοχή του κάθε ατόμου. Ο σκοπός είναι να εντοπιστούν οι τροφές που προκαλούν συμπτώματα και να εξασφαλίζεται η επάρκεια θρεπτικών συστατικών.
Συνοψίζοντας, η διατροφή δεν αποτελεί αιτία του Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, αλλά επηρεάζει σημαντικά την ένταση και τη συχνότητα των συμπτωμάτων.
Τι είναι τα FODMAPs και γιατί ενοχοποιούνται στο Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
Τα FODMAPs είναι μια ομάδα ζυμώσιμων υδατανθράκων μικρής αλυσίδας, που περιλαμβάνουν:
- τους ολιγοσακχαρίτες (όπως οι φρουκτάνες και οι γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες)
- τους δισακχαρίτες (κυρίως τη λακτόζη)
- τους μονοσακχαρίτες (όπως η φρουκτόζη όταν υπάρχει σε περίσσεια)
- τις πολυόλες (όπως η σορβιτόλη και η μαννιτόλη).
Αυτές οι ενώσεις δεν απορροφώνται επαρκώς στο λεπτό έντερο και μετακινούνται στο παχύ έντερο, όπου υφίστανται ζύμωση από τα εντερικά βακτήρια.
Κατά την διαδικασία αυτή παράγονται φούσκωμα, αέρια, διάρροια ή πόνος – βασικά συμπτώματα του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου. Τροφές όπως τα κρεμμύδια, το σκόρδο, τα όσπρια, κάποια φρούτα (π.χ. μήλα, αχλάδια, καρπούζι) και τα γαλακτοκομικά με λακτόζη είναι πλούσιες σε FODMAPs.
Η διατροφή χαμηλή σε FODMAPs έχει αναπτυχθεί ως στρατηγική αντιμετώπισης των συμπτωμάτων του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου. Περιλαμβάνει την προσωρινή αποφυγή αυτών των υδατανθράκων για 4 έως 6 εβδομάδες. Στην συνέχεια, την σταδιακή επανεισαγωγή τους, με σκοπό να εντοπιστούν εκείνοι που προκαλούν ενοχλήσεις.
Η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνεται με την καθοδήγηση Διατροφολόγου, ώστε να αποφεύγονται περιττοί περιορισμοί. Συνολικά, τα FODMAPs θεωρούνται σημαντικός διατροφικός παράγοντας στην παθογένεια και διαχείριση στο ευερέθιστο έντερο.
Βασικές στρατηγικές για να αντιμετωπιστεί το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
Η αντιμετώπιση στο Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου απαιτεί ολιστική και εξατομικευμένη προσέγγιση. Οι βασικοί άξονες είναι οι εξής:
- Διατροφική διαχείριση, με έμφαση στη χαμηλή FODMAP διατροφή. Ταυτόχρονα, εφαρμόζονται και άλλες γενικές αρχές. Συγκεκριμένα, μικρά και τακτικά γεύματα, αποφυγή υπερφαγίας, καλό μάσημα, αποφυγή αναψυκτικών, λιπαρών και πολύ πικάντικων φαγητών.
- Ψυχολογική υποστήριξη: το στρες δεν είναι μόνο επιβαρυντικός παράγοντας, αλλά και εν δυνάμει πυροδότης. Τεχνικές όπως γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), διαλογισμός, γιόγκα και άλλες τεχνικές χαλάρωσης έχουν δείξει πολύ καλά αποτελέσματα.
- Προβιοτικά και πρεβιοτικά: ορισμένα στελέχη φαίνεται να μειώνουν το φούσκωμα και να βελτιώνουν την συνολική λειτουργία του εντέρου. Δεν έχουν όλοι τα ίδια αποτελέσματα, αλλά είναι μια χρήσιμη στρατηγική που αξίζει δοκιμή με καθοδήγηση.
- Φυσική δραστηριότητα: βοηθά τόσο στην κινητικότητα του εντέρου όσο και στην ψυχική ευεξία. Το καθημερινό περπάτημα, η ήπια αερόβια άσκηση ή η γιόγκα μπορεί να μειώσουν την συχνότητα των επεισοδίων.
- Ύπνος : επαρκής, ποιοτικός ύπνος βοηθάει στην ρύθμιση του πεπτικού συστήματος.
- Καταγραφή τροφών και συμπτωμάτων: με το διατροφικό ημερολόγιο, εντοπίζεται τι προκαλεί δυσφορία και προάγει πιο συνειδητές διατροφικές επιλογές.
Καταλήγοντας
Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου είναι μια πολύπλοκη διαταραχή με σημαντική επίδραση στην καθημερινότητα, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με εξατομικευμένες παρεμβάσεις.
Η σωστή διατροφή, η διαχείριση του άγχους και η γενικότερη φροντίδα του τρόπου ζωής αποτελούν τα βασικά «κλειδιά» για τη μείωση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Διατροφική υποστήριξη στην διατροφή για ευερέθιστο έντερο
Χρειάζεστε καθοδήγηση για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου; Μπορώ να σας βοηθήσω!
Είμαι Διαιτολόγος Διατροφολόγος στην Θεσσαλονίκη, πιστοποιημένη Health Coach του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και διαθέτω μεταπτυχιακές σπουδές στην Εφαρμοσμένη Διατροφή και την Προαγωγή Υγείας.
Μπορούμε να συνεργαστούμε με δια ζώσης ή με διαδικτυακές συνεδρίες και θα χαρώ να επικοινωνήσετε μαζί μου με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- Καλέστε με στο 693 722 1918
- Συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας στην ιστοσελίδα μου
- Στείλτε μου email στο bessi.pagoni@gmail.com
